مدیریت سرمایه چیست؟ معرفی انواع استراتژی مدیریت سرمایه

با گسترش فعالیت افراد در بازارهای مالی مختلف، مدیریت سرمایه و بکارگیری استراتژی های مناسب از اهمیت فراوانی برخوردار شده اند. مدیریت سرمایه برای ایرانی ها به دلیل نوسانات بسیار بالا، کاهش نرخ ارز بومی، عوامل سیاسی و … تبدیل به امری مهم و ضروری شده است. و اما تعریف دقیق مدیریت سرمایه چیست؟ چه عواملی در مدیریت سرمایه تاثیر دارند؟ بهترین راه مدیریت سرمایه چیست؟

در ادامه توضیحات کاربردی و مفیدی به منظور پاسخ به تمامی سوالات ذکر شده و نکات مربوط به آن ارائه می‌‌دهیم.

مدیریت سرمایه چیست

مدیریت سرمایه «CM» یا «Capital Management» در حقیقت یک استراتژی مالی فوق‌العاده برای تضمین حداکثر کارایی و بازدهی است. معامله‌گران و افراد فعال در بازارهای مالی برای کنترل ریسک‌های احتمالی و محافظت از دارایی‌های خود حتما باید از امکانات کافی برای تامین هزینه‌های روزانه و تعهدات مالی خود در کوتاه‌مدت استفاده کنند.

در واقع مدیریت سرمایه تحت عنوان مدیریت ریسک نیز شناخته می‌شود. به این صورت معامله‌گران قبل از ورود به بازارهای مالی و قرارگیری در موقعیت معاملات، ریسک و بازده را مورد بررسی قرار می‌دهند. سپس با هدف کسب بازدهی مورد نظر خود، ریسک مشخصی را قبول می‌کنند. به این ترتیب تا حد زیادی امکان جلوگیری از ضررهای بسیار سنگین و غیرقابل جبران فراهم می‌شود.

از دیگر اهداف مهم مدیریت سرمایه می‌توان به حفظ تعادل میان دارایی‌ها و بدهی‌ها اشاره داشت. این استراتژی به نوعی تضمین‌کننده اداره هزینه‌ها و بدهی‌ها بدون ریسک است. پیاده‌سازی استراتژی CM بر اساس تجزیه و تحلیل دقیق دارایی‌ها و بدهی‌ها صورت می‌گیرد که هر یک از آن‌ها در بهبود کارایی و درآمد تاثیر بسزایی دارند.

جالب است بدانید که با اعمال تغییرات بسیار کوچک در فاکتورهای اصلی معامله می‌توانید درآمد خود را به طور چشمگیری افزایش دهید. دارایی شامل مواردی می‌شود که در یک دوره 12 ماهه می‌توانید آن‌ها را تبدیل به پول نقد کنید. با پیاده‌سازی صحیح استراتژی‌های مدیریت سرمایه می‌توانید شاهده افزایش سطح مالی و حداکثر بازده و سودآوری دارایی باشید.

اهمیت مدیریت سرمایه

در حالت کلی تمام معامله‌گران برای سرمایه‌گذاری نیاز به آموزش و کسب اطلاعات در این زمینه دارند. استراتژی‌های مدیریت سرمایه می‌توانند از مهم‌ترین عوامل موفقیت در بازارهای مالی به شمار بروند. این استراتژی‌ها برای حفظ و رشد سرمایه از اهمیت بسیار زیادی برخوردار هستند.

افراد موفق با استفاده از مدیریت سرمایه به دلیل در نظر گرفتن تمامی ریسک‌های احتمالی می‌توانند آرامش روحی خود در زمان معاملات را تضمین کنند. اگر تمایل به ورود به بازارهای مالی دارید، هیچگاه از جریان نقدینگی و مدیریت سرمایه غافل نشوید. نداشتن آگاهی و مهارت‌‌های لازم در این زمینه می‌تواند آسیب‌های بسیار جدی و سنگینی را به کسب‌وکار شما وارد کند.

در ادامه به دلایل اهمیت مدیریت سرمایه اشاره‌ای کوتاه خواهیم داشت.

• جریان نقدینگی در هر اندازه‌ای می‌تواند از نگرانی‌ها و مشکلات بزرگ در هر شغلی باشد.
• نداشتن مدیریت سرمایه و جریان نقدینگی موجب شکست بیش از 82 درصد از مشاغل کوچک شده است.
• اتمام پول نقد حتی در صورت تجمع آن‌ها در دارایی‌های دیگر برای هیچ فردی خوشایند نیست. به عنوان مثال: خرید لوازم مکانیکی و ابزارآلات کاری بدون برنامه می‌تواند منجر به اتمام نقدینگی و بروز مشکلاتی همچون عدم امکان پرداخت حقوق کارکنان شود.
• با اجرای استراتژی‌های CM می‌توانید دسترسی به نرخ بازگشت سرمایه بیشتر، افزایش ارزش، افزایش نقدینگی و سودآوری را تضمین کنید.

نکته: افزایش سودآوری و ذخیره سود در واقع از مهم‌ترین و اصلی‌ترین اهدفت مدیریت سرمایه به شمار می‌روند.

عوامل موثر بر مدیریت سرمایه

مدیریت سرمایه و کاهش ریسک‌های احتمالی برای ورود و فعالیت در هر بازار مالی الزامی و مهم است. عوامل و فاکتورهای مختلفی بر روی مدیریت موثر هستند که در ادامه به آن‌ها می‌پردازیم.

شناخت بازار مورد نظر برای فعالیت

هر بازار مالی (بازار کریپتو، فارکس، طلا و سکه، بورس) دارای ویژگی‌ها، ریسک‌ها و شرایط خاص خود است. بدون شک کنترل ریسک از مهم‌ترین اهداف مدیریت سرمایه است. به همین دلیل پیش از ورود به هر یک از این بازارها، باید قوانین، ویژگی‌ها و ریسک‌های موجود در هر یک از آن‌ها را بررسی کنید.

فعالیت در بازارهای مالی از جمله کارهای تخصصی است که می‌تواند روی سطح رفاه زندگی شما تاثیر بسزایی داشته باشد. لذا با یادگیری اصول پایه، روش‌های تحلیلی، مدیریت بهتر سرمایه و کاهش ریسک‌های احتمالی می‌توانید شانس موفقیت در معاملات خود را افزایش دهید.

تعیین میزان سرمایه اولیه

تعیین میزان سرمایه اولیه می‌تواند به یافتن استراتژی‌های بهتر و موثرتر مطابق با شرایط کمک چشمگیری کند. قطعا افرادی که دارای سرمایه‌های زیادی هستند، نسبت به افراد با سرمایه کم، می‌توانند راه‌های متفاوتی را برای سبد سرمایه‌گذاری خود در پیش بگیرند. به زبان ساده‌تر؛ میزان سرمایه اولیه می‌تواند بر روی تصمیمات شما تاثیر مستقیم داشته باشد.

از طرفی ورود به هر یک از شاخه‌های موجود در بازارهای مالی، نیاز به حداقل سرمایه خاصی است. به همین دلیل برای قرارگیری در مسیر درست مدیریت سرمایه، باید میزان سرمایه اولیه خود را به صورت دقیق تعیین کنید.

شناسایی ریسک های احتمالی در بازار

همانطور که اشاره شد، مدیریت ریسک در بازارهای مالی اهمیت بسیار زیادی دارد؛ چرا که با تحلیل اشتباه و نداشتن آگاهی لازم، امکان از بین رفتن تمام سرمایه شما وجود خواهد داشت. شما با شناسایی ریسک‌های موجود در بازار می‌توانید تصمیمات و استراتژی‌های خاصی را پیاده‌سازی کنید. در واقع قدرت پیش‌بینی شما بستگی به میزان شناخت و اطلاعات شما از ریسک‌های موجود در بازار دارد.

تعیین حد سود و زیان متناسب با شرایط خود

رعایت حد سود و حد ضرر در معاملات بسیار مهم است. حد سود و حد ضرر با توجه به استراتژی‌های مدیریت سرمایه و استراتژی‌های معاملاتی شما تعیین می‌شود. شما پیش از ورود به هر معامله باید بدانید که تا چه مقداری می‌توانید متحمل ضرر شوید. حد سود نیز به شما کمک می‌کند تا بتوانید بهترین زمان فروش را تشخیص دهید.

بعد از تعیین حد سود و ضرر خود باید با استفاده از فرموا های مدیریت سرمایه در زمینه انجام معامله تصمیم‌گیری کنید. امکان کسب اطمینان صد در صدی در سرمایه‌گذاری‌ها وجود ندارد و این کار می‌تواند دارایی‌های شما را در برابر ضرر و زیان سنگین و غیرقابل جبران حفظ کند.

کنترل احساسات در حین گرفتن تصمیمات معاملاتی

در سرمایه‌گذاری‌ها ضرر و شکست به نوعی طبیعی است. حتی افراد بسیار حرفه‌ای و آگاه هم گاهی به دلیل عوامل خارج از کنترل و نوسانات موجود در بازار با شکست و ضرر و زیان روبه‌رو می‌شوند. برای مدیریت صحیح سرمایه خود باید از تصمیمات احساسی در فعالیت‌های اقتصادی بپرهیزید.

تصمیمات احساسی و فاقد منطق می‌تواند تاثیر بسیار بدی بر روی معاملات و سرمایه شما داشته باشد. لذا در زمان شکست و متحمل شدن ضرر هم باید آرامش و اعتماد به نفس خود را حفظ کنید و برای جبران آن، تصمیمات کارآمدی بگیرید.

طراحی سیستم معاملاتی منحصر به خود

اغلب سرمایه‌گذاران و معامله‌گران موفق دارای سیستم معاملاتی منحصر به فرد هستند. این افراد با یادگیری اصول بازار سرمایه و کسب اطلاعات مهم و کلیدی می‌توانند روش‌های متفاوتی را در معاملات خود پیاده‌سازی کنند. قطعا هیچ فردی قادر به یادگیری تمامی روش‌های معاملاتی نیست. شما می‌تواند روش‌هایی که با روحیه و شرایط شما سازگاری بیشتری دارد را انتخاب کنید.

برای طراحی سیستم معاملاتی منحصر به خود، باید اهداف مالی و میزان ریسک‌پذیری خود را مشخص کنید. به این صورت می‌توانید زمان صحیح ورود به معاملات و مقدار سرمایه‌‌گذاری خود را تشخیص دهید.

تنوع سبد سرمایه گذاری

از روش‌های مدیریت سرمایه و کاهش ریسک‌های احتمالی در بازارهای مالی می‌توان به تنوع سبد سرمایه‌گذاری اشاره داشت. البته توجه داشته باشید که تنوع سبد سرمایه‌گذاری شما باید قابل مدیریت باشد. معمولا یک سبد سرمایه‌گذاری ایده آل شامل 4 الی 5 سرمایه‌گذاری متنوع است.

به این صورت شما علاوه‌بر داشتن زمان کافی به منظور بررسی هر یک، می‌توانید ریسک‌های احتمالی را کاهش دهید. تنوع سبد سرمایه‌گذاری می‌تواند در CM و تصمیمات شما تاثیر قابل توجهی داشته باشد. در صورت اختصاص تمام سرمایه به یک واحد خاص، ریسک سرمایه‌گذاری افزایش پیدا می‌کند؛ چرا که در صورت نوسان، تمامی دارایی‌های شما درگیر می‌شود.

انواع استراتژی مدیریت سرمایه

در حالت کلی شما با استفاده از سه استراتژی خاص می‌توانید سرمایه و دارای‌های خود را مدیریت کنید. هر فردی باید مطابق با روحیه، میزان ریسک‌پذیری و مقدار سرمایه یکی از این استراتژی‌ها را انتخاب کنید. در ادامه توضیحات مختصری در خصوص این سه استراتژی مهم (استراتژی هجومی، استراتژی محتاطانه، استراتژی پوششی) ارائه می‌دهیم.

استراتژی تهاجمی «هجومی»

در این روش، کسب سود دارای بیشترین اولویت است. سرمایه‌گذاران و معامله‌گرانی که تمایل به استفاده از استراتژی تهاجمی دارند، برای کسب سود بیشتر، حاضر به پذیرش ریسک زیادی هستند. دید این افراد اغلب کوتاه مدت است و معمولا سرمایه‌گذاری در صندوق‌های سهامی و خرید و فروش سهام برای آن‌ها جذابیت زیادی دارد.

استراتژی محتاطانه

در استراتژی محتاطانه، امینت سرمایه و حفظ اصل دارایی اولویت اول سرمایه‌گذار است. یعنی معامله‌گران در این روش ترجیح می‌دهند در ازای حفظ دارایی‌های خود، سود کمتری به دست آورند. دید اغلب این افراد بلند مدت است و هیجانات بازار تاثیر زیادی بر روی آن‌ها ندارد. صندوق‌های سرمایه‌گذاری با درآمد ثابت می‌تواند بهترین گزینه برای اینگونه سرمایه‌گذاران به حساب بیاید.

استراتژی پوششی

استراتژی پوششی در واقع چیزی بین استراتژی‌های تهاجمی و محتاطانه است. استراتژی‌های پوششی از تنوع بالایی برخوردار هستند و نمی‌توان تعریف دقیقی برای آن‌ها در نظر گرفت. معامله‌گران و سرمایه‌گذاران با استفاده از استراتژی‌های پوششی می‌توانند از روش‌های متفاوتی برای کنترل ریسک و بازده در بلند مدت و کوتاه مدت بهره بگیرند.

مدیریت سرمایه در بازارهای مالی مرسوم

در سال‌های اخیر فعالیت در بازارهای مالی مثل: بازار ارز دیجیتال، فارکس، بورس، طلا و سکه افزایش چشمگیری داشته است. استراتژی‌های مدیریت سرمایه در هر یک از این بازارها با یکدیگر متفاوت هستند. به همین دلیل در ادامه توضیحات مختصری در خصوص مدیریت سرمایه و ریسک در هر یک از این بازارها ارائه می‌دهیم.

نحوه مدیریت سرمایه در بازار ارز دیجیتال

در حالت کلی، مدیریت منابع مالی در بازارهای مالی می‌تواند فعالیت‌های مختلفی را در بر بگیرد. این فعالیت ها با هدف به حداکثر رساندن بازدهی دارایی سرمایه‌گذاران، کاهش ریسک و زیان های احتمالی و اثرات منفی نوسانات بازار صورت می‌گیرد. در ادامه به عوامل مهم و موثر در مدیریت سرمایه ارز دیجیتال اشاره خواهیم داشت.

• مدیریت پورتفولیو (شامل انتخاب و تخصیص ارزهای دیجیتال مختلف به منظور ایجاد تنوع در سبد سرمایه‌گذاری و متعادل‌سازی ریسک)
• ارزیابی و کاهش ریسک (شناسایی، اندازه‌گیری و مدیریت انواع ریسک و اجرای استراتژی مناسب)
• تقسیم منابع مالی (بین دارایی‌های مختلف «بر اساس اهداف ریسک، ریوارد و شرایط بازار»)
• تدوین و انتخاب استراتژی سرمایه‌گذاری (بر اساس اهداف مالی و چشم‌انداز کوتاه مدت یا بلند مدت)

نکته: نظارت و ارزیابی عملکرد پورتفولیوی سرمایه‌گذاری خود به صورت منظم از اهمیت فراوانی برخوردار است. به این صورت می‌توانید به منظور خروج از معاملات ضررده و ورود به معاملات سودده اقدامات لازم را در کمترین زمان ممکن انجام دهید.

مدیریت سرمایه در بازار فارکس

مدیریت سرمایه در فارکس و استفاده از استراتژی و ابزارهای مدیریت سرمایه اهمیت زیادی دارد. در ادامه به بهترین روش مدیریت سرمایه در بازار فارکس اشاره خواهیم داشت.

• استفاده از حساب دمو در ابتدای آغاز فعالیت (به منظور آزمایش استراتژی‌های معاملاتی خود و جلوگیری از ضرر و زیان‌های احتمالی)
• تامین سرمایه (به دلیل ریسک‌های بالا در معاملات بازار فارکس، به هیچ عنوان با سرمایه اصلی زندگی خود به بازار فارکس وارد نشوید)
• بررسی میزان تحمل ریسک خود (بر اساس تجربه، دانش معاملاتی در بازار فارکس، میزان ضرر قابل پذیرش، سن، اهداف سرمایه‌گذاری)
• مدیریت سرمایه با اجرای قانون 2 درصد (به منظور پذیرش ریسک 2 درصدی در هر معامله)
• انتخاب و اجرای استراتژی معاملاتی مناسب (مثل: اسکالپینگ، معاملات فرکانس بالا، کپی تریدینگ، معاملات روزانه، ترید با خبر، سویینگ تریدینگ، ترید بلند مدت)
• تنظیم حداکثر افت سرمایه در هر ترید
• اجرای قوانین و دستورات حد ضرر (به منظور بررسی میزان سوددهی استراتژی معاملاتی، جلوگیری از ضررهای جبران ناپذیر)
• تعیین نسبت ریسک به ریوارد 1:2 (به منظور افزایش سودآوری در بلند مدت)
• مدیریت سرمایه موثر با مارجین و اهرم (به منظور ورود به پوزیشن‌های معاملاتی بزرگ با حداقل سرمایه)
• حفظ درصد ریسک معاملات (به خصوص در ابتدای ورود به این بازار)
• جلوگیری از معاملات زیاد یا اورتریدینگ (با بررسی دقیق و شناسایی یک فرصت مناسب معاملات خود را انجام دهید)
• توجه و دقت به اهمیت همبستگی ارزی (ارزها به صورت جفت قیمت‌گذاری شده و می‌توانند نسبت به هم همبستگی یا غیرهمبستگی داشته باشند)
• بستن و خروج از معاملات ضررده و ادامه معاملات سودده

نکته: اغلب افراد بی‌تجربه با نادیده گرفتن برخی از این موارد، تمام سرمایه خود را از دست می‌دهند. لذا پیش از هرگونه اقدامی، برای کاهش ریسک‌های احتمالی، تمام اطلاعات و دانش لازم در آن زمینه را به دست بیاورید.

مدیریت سرمایه در بورس

بر اساس بررسی‌های صورت گرفته شده، در بازار بورس می‌توان ریسک را به دو دسته (ریسک سیستماتیک و غیرسیستماتیک) تقسیم کرد. در واقع انواع ریسک‌ها زیر مجموعه‌ای از این دو ریسک هستند. در ادامه توضیحات مختصری در مورد هر یک از این دو ریسک ارائه می‌دهیم.

ریسک سیستماتیک

ریسک سیستماتیک در حقیقت ناشی از کل سیستم است. به عنوان مثال: اخبار و حوادث اقتصادی و سیاسی می‌تواند تمام بازار را تحت تاثیر خود قرار داده و آن را با ریسک روبه‌رو کند. دقت داشته باشید که ریسک سیستماتیک بر روی کل بازار تاثیر می‌گذارد و حین وقوع، تفاوتی بین سهام ارزنده بازار با سایر سهام‌ها وجود نخواهد داشت.

از بارزترین و بهترین مثال‌های ریسک سیستماتیک می‌توان به شیوع ویروس کرونا اشاره داشت. با همه‌گیری این ویروس، تمام بازارهای مالی در سراسر جهان با افت قیمت شدیدی روبه‌رو شدند. لذا امکان حذف ریسک سیستماتیک از سرمایه گذاری وجود ندارد.

ریسک غیر سیستماتیک

ریسک‌های غیرسیستماتیک تنها بخشی از بازار را تحت تاثیر خود قرار می‌دهند. این نوع ریسک اغلب ناشی از مشکلات و چالش‌های درونی شرکت‌ها و سازمان‌ها است. به همین دلیل با استفاده از استراتژی‌های مختلف، امکان کاهش یا حذف ریسک غیرسیستماتیک وجود دارد.

ضعف‌های مدیریتی، استفاده نادرست از منابع، افزایش هزینه‌ها و کاهش سود می‌تواند از مهم‌ترین مثال‌های این نوع ریسک باشد. در نتیجه ریسک غیرسیستماتیک نمی‌تواند بر روی تمامی شرکت‌ها و یا کل بازار تاثیرگذار باشد.

شاخص ها و فرمول مدیریت سرمایه

برای مدیریت سرمایه فرمول‌ها و شاخص‌هایی وجود دارد که حتما در زمان ورود به بازارهای مالی باید از آن‌ها استفاده شود. در ادامه به شاخص‌های مدیریت سرمایه و فرمول محاسبه آن اشاره خواهیم داشت.

• بررسی فرصت‌های سرمایه‌گذاری: این شاخص شامل بررسی شرایط و بهترین گزینه‌های موجود جهت سرمایه‌گذاری می‌شود.
• بررسی ریسک‌های موجود: پس از انتخاب فرصت‌های سرمایه‌گذاری خود باید میزان ریسک موجود در هر یک را به دقت بسنجید. بعد از آن، فرصت‌های سرمایه‌گذاری با ریسک‌های بسیار بالا را حذف کنید. محاسبه نسبت ریسک به بازده در این مرحله الزامی است.
• تخصیص منابع مالی جهت سرمایه‌گذاری: با توجه به فرصت های مالی انتخابی خود باید برای تخصیص منابع، ارزیابی‌های لازم را انجام دهید. برای تخصیص منابع به صورت صحیح حتما باید وضعیت مالی، ریسک‌های موجود و شرایط پیش رو را در نظر داشته باشید.
• تصمیم‌گیری نهایی: بعد از بررسی تمام شاخص‌های ذکر شده باید تصمیم نهایی به منظور انجام یا رد این فعالیت اقتصادی را بگیرید. در این مرحله برای تصمیم‌گیری صحیح باید سوالاتی اعم از امکان پذیرش ریسک نسبت به بازده و کافی بودن منابع به منظور انجام این معاملات و … را از خود بپرسید.

فرمول مدیریت سرمایه به شرح زیر است:

مدیریت سرمایه = بررسی فرصت‌های سرمایه‌گذاری + بررسی ریسک‌های موجود + تخصیص منابع مالی + تصمیم‌گیری

فرمول محاسبه نسبت بازده به ریسک

برای محاسبه نسبت بازده به ریسک می‌توانید از فرمول زیر استفاده کنید:

نسبت بازده به ریسک = (بازده – نرخ بدون ریسک) / ریسک

در این فرمول باید بازده را از نرخ سودی که می‌توانید بدون ریسک به دست آورید، کم کنید. به عنوان مثال: سرمایه‌گذاری پر ریسکی که احتمال کسب سود 40 درصد و ضرر 30 درصد است، منطقی نیست. چرا که شما با سپرده بانکی می‌توانید بدون پذیرش هیچگونه ریسکی، سود 30 درصدی خود را به دست آورید.

به همین دلیل برای برآورد بازدهی خالص باید بازده را از سود بدون ریسک کم کنید. برآورد بازدهی خالص می‌تواند در تصمیم‌گیری صحیح برای انجام یک سرمایه‌گذاری و فعالیت اقتصادی بسیار مفید و موثر باشد.

ابزارهای مدیریت سرمایه

بهره‌گیری از ابزارهای مالی در مدیریت مالی بسیار مهم و مفید است. در واقع این ابزارها می‌تواند در گرفتن بهترین تصمیمات مالی و بهبود عملکرد تمامی کسب‌و‌کارها مفید و موثر باشند. دقت داشته باشید که ابزارهای مدیریت سرمایه می‌توانند اطلاعات بسیار دقیقی در زمینه وضعیت مالی، فرصت‌ها و ریسک‌های احتمالی ارائه دهند. در ادامه به مهم‌ترین و کاربردی‌ترین ابزارهای مالی اشاره خواهیم داشت.

سیاست های مالی

به طور حتم چیزهایی در زمینه اهمیت و تاثیرات مستقیم سیاست‌های مالی بر روی عملکرد سرمایه و پایداری کسب‌وکار شنیده‌اید. سیاست‌های امکان رسیدن به اهداف، کنترل و بهبود سیستم مدیریت مالی و افزایش اثربخشی را فراهم می‌کند. مهم‌ترین سیاست‌های مالی به شرح زیر است.

• برنامه‌ریزی بودجه
• تعیین اهداف و الزامات مالی مطابق با کسب‌وکار
• مدیریت ریسک مالی (شناسایی، ارزیابی و تعیین ریسک‌های احتمالی)
• پیش‌بینی و پایش (تخمین صحیح بودجه، پیش‌بینی درآمد و هزینه‌ها، پایش مداوم بر عملکرد مالی)
• اتخاذ استراتژی‌های مناسب به منظور مقابله با ریسک‌های مالی
• مدیریت نقدینگی (حفظ جریان و بهینه‌سازی چرخه نقدینگی برای پوشش نیازهای روزمره و جلوگیری از مشکلات مالی ناگهانی)
• انتخاب منابع مناسب تامین مالی (تنظیم و بهینه‌سازی ساختار سرمایه، تنظیم نرخ بهره، تحلیل پروژه‌ها به منظور بهترین بازده مالی)
• تنظیم پرتفوی سرمایه‌گذاری (بر اساس اهداف مالی و سطح ریسک‌پذیری)
• مدیریت مشتریان و مطالبات (تعیین سیاست‌های قیمت به منظور جذب و افزایش سودآوری، پایش مستمر و کنترل بدهی‌ها)
• افزایش اهرم‌های مالی و بهبود بازده سرمایه‌گذاری (کنترل استفاده از اهرم به منظور کاهش ریسک‌‌های مالی)
• پایداری مالی و ایجاد تعادل بین تحقق اهداف و رشد و حفظ سرمایه

نکته: برای حفظ پایداری مالی می‌توانید منابع را به پروژه‌هایی پایدار تخصیص دهید.

نرم افزارهای حسابداری

همه ما به نوعی با نقش نرم‌افزارهای حسابداری در کسب‌وکارهای مختلف آشنا هستیم. در واقع با استفاده از این نرم‌افزارها امکان بهبود فعالیت‌های مالی، داشتن اطلاعات دقیق به منظور تصمیم‌گیری‌های بهتر و موثرتر فراهم می‌شود. در ادامه به مزایا و ویژگی‌های نرم‌افزارهای حسابداری اشاره‌ای کوتاه خواهیم داشت.

• تسهیل فرآیند تهیه گزارشات مالی (تولید گزارشات مالی مختلف نظیر: صورت سود و زیان، ترازنامه، گزارش جریان نقدی و … به منظور کسب اطلاعاتی دقیق از وضعیت شرکت، تصمیم‌گیری‌های صحیح مالی، تجزیه و تحلیل عملکردهای مالی)
• پردازش سریع و دقیق تراکنش‌ها (کاهش خطاهای انسانی و افزایش دقت در ثبت تراکنش‌ها)
• منطبق با قوانین مالی و مالیاتی و سازگار با تغییرات آن‌ها در طی زمان
• تسریع پیگیری و کنترل هزینه‌ها (مدیریت بودجه‌ها و شناسایی نقاط ضعف در مصارف مالی)
• مدیریت موجود و انبار (به منظور بهینه‌سازی مدیریت موجودی‌ها و فرآورده‌ها)
• امکان اتوماتیک سازی برخی از فرآیندهای حسابداری (به منظور افزایش دقت و صرفه‌جویی در زمان)

نکته: نرم‌افزارهای حسابداری از نظر امکانات و قابلیت‌های خود با یکدیگر متفاوت هستند.

گزارشات مالی

ابزارهای مالی علاوه بر سهولت مدیریت و سازماندهی، برای جمع‌آوری اطلاعات مالی و تجزیه و تحلیل آن‌ها بسیار مفید و کاربردی هستند. با استفاده از ابزارهای مالی در کنار گزارشات مالی می‌توانید مسیر بهتری را برای بهبود عملکرد مالی و همچنین افزایش سودآوری کسب‌و‌کار انتخاب کنید. نقش گزارشات مالی در استفاده از ابزارهای مالی به شرح زیر است:

• جذب سرمایه (با کسب اطلاعات دقیق و قابل اعتماد از وضعیت مالی امکان جلب اعتماد سرمایه‌گذاران و جذب سرمایه از منابع خارجی افزایش می‌یابد)
• پایش عملکرد بودجه (امکان برنامه‌ریزی، مقایسه عملکرد واقعی کسب و کار با بودجه، شناسایی مشکلات و رفع آن‌ها)
• تسهیل مدیریت ریسک‌های مالی (امکان تجزیه و تحلیل، شناسایی و مدیریت ریسک‌ها در مواجهه با چالش‌ها و مشکلات فراهم می‌شود)
• تعیین بهره‌وری مالی (شناسایی عوامل مثبت و منفی موثر در بهره‌وری مالی)
• تعیین عملکرد مالی (امکان ارزیابی عملکرد مالی در طی زمان از طریق بررسی سود و زیان، ترازنامه، گزارش جریان نقدینگی)
• گرفتن تصمیمات استراتژیک بر اساس نقاط ضعف و نقاط قوت مالی

نکته: نادیده گرفتن تاثیر گزارشات مالی می‌تواند در طی زمان مشکلات و چالش‌های زیادی را برای شما به وجود بیاورد.

گزارشات مالی آنلاین

گزارشات مالی آنلاین نیز از جمله موارد موثر در بهبود تصمیم‌گیری‌های مالی، افزایش شفافیت در عملکرد مالی، افزایش بهره‌وری، سهولت در رفع چالش‌ها و یافتن فرصت‌های مالی به شمار می‌رود. در ادامه به مهم‌ترین تاثیرات گزارشات مالی در مدیریت سرمایه می‌پردازیم.

• دسترسی آنلاین (به منظور دسترسی و بررسی اطلاعات مالی در کمترین زمان ممکن و اتخاذ تصمیمات مهم و فوری)
• تحلیل داده‌ها به صورت دقیق (وجود ابزارهای مالی آنلاین پیشرفته امکان تحلیل داده‌ها به صورت دقیق و جزئی در شناخت الگوها، فرصت‌های مالی، روندها و … کمک زیادی می‌کند)
• انتشار گزارشات آنلاین (ابزارهای مالی آنلاین امکان به اشتراک‌گذاری اطلاعات مالی در کمترین زمان ممکن با اعضای تیم و سایر افراد فراهم کرده است)
• سیستم‌های امنیتی پیشرفته (ابزارهای مالی آنلاین به دلیل سیستم‌های امنیتی پیشرفته و خاص خود، از دسترسی غیرمجاز جلوگیری و محافظت از اطلاعات مالی و حساس راحت‌تر کرده است)
• اتوماتیک سازی فرآیند گزارش‌دهی (برای جلوگیری از خطاهای انسانی و صرفه‌جویی در وقت)
• امکان استفاده از فضای ابری (ابزارهای مالی مستقر شده بر روی پلتفرم‌های ابری بدون محدودیت زمانی و مکانی امکان دسترسی به اطلاعات مالی تنها با استفاده از اینترنت را فراهم می‌کنند)

نکته: ابزارهای مالی آنلاین به دلیل بر اساس داده‌ها و گزارش‌های مالی، فرآیند تجزیه و تحلیل را تسهیل بخشیده و امکان برنامه‌ریزی و پیش‌بینی‌های مالی را برای شما فراهم می‌کند.

جریان نقدینگی

جریان نقدینگی «Cash Flow» نقش بسیار مهمی در مدیریت سرمایه و برنامه‌ریزی دارد. جریان نقدینگی در واقع نشان‌دهنده ورود و خروج پول از کسب‌و‌کار در دوره زمانی مشخص است. شما با استفاده از این ابزار مالی می‌توانید کسب‌و‌کار و بازدهی مالی و سود خود را بهبود ببخشید و مسائل مالی خود را با دقت بیشتری پیش‌بینی کنید.

تاثیر استفاده از ابزارهای مالی بر جریان نقدینگی کسب‌وکار به شرح زیر است:

• مدیریت سرمایه‌گذاری (سهولت در تصمیم‌گیری‌های مربوط به سرمایه‌گذاری، بهینه‌سازی سرمایه‌گذاری‌ها، پرداخت بدهی‌ها و …)
• مدیریت موجودی (بهینه‌سازی کسب‌وکار، جلوگیری از هزینه‌های زیاد و …)
• برنامه‌ریزی بودجه (ایجاد برنامه‌های بودجه‌ای، کسب اطلاعات در زمینه میزان درآمد و هزینه‌ها، جلوگیری از بروز مشکلات نقدینگی)
• مدیریت حسابداری (کسب اطلاعات مالی دقیق از ورود و خروج پول، تشخیص زودهنگام مشکلات مالی، بهبود جریان نقدینگی)
• مدیریت تسهیلات مالی (بهینه‌سازی مدیریت تسهیلات مالی «مثل: مدیریت اعتبار، اجاره‌ها و …»)

نکته: تمامی این سیستم‌ها می‌توانند بر روی داشتن یک کسب‌‌وکار موفق و افزایش بازدهی تاثیر مستقیم داشته باشند.

سیستم های مدیریت ریسک

سیستم‌های مدیریت ریسک وظیفه مقاومت در برابر تغییرات ناگهانی و ناخواسته، کاهش اثرات منفی حوادث ناشی از ریسک‌ها، افزایش بازدهی و کاهش هزینه‌های احتمالی را بر عهده دارد. در ادامه به سیستم‌های مدیریت ریسک موثر در مدیریت سرمایه می‌پردازیم.

• مدیریت پرتفوی (به منظور بهینه سازی کسب‌وکار، توزیع و کاهش ریسک‌های مختلف، ایجاد تعادل بین سرمایه‌گذاری در دارایی‌های مختلف با ریسک‌ها و بازده‌های مختلف)
• تحلیل احتمالاتی (به منظور تخمین ریسک‌های احتمالی و اصلاح برنامه‌های مدیریتی به صورت دقیق)
• تحلیل ارزش مالی (به منظور ارزیابی ارزش های مالی، مخاطرات و فرصت های موجود در پروژه یا سازمان، اتخاذ تصمیمات بهتر)
• مدیریت مالی و بودجه (بهبود کسب‌و‌کار وفعالیت های مالی با استفاده از مانیتورینگ و کنترل دقیق درآمدها و هزینه‌ها)
• تحلیل سناریو (به منظور پیش‌بینی اثر ریسک‌ها و فرصت‌ها در شرایط گوناگون و انجام برنامه‌ریزی‌های موثرتر)
• قراردادهای مالی (کاهش ریسک‌های مرتبط با تغییرات نرخ ارز، نرخ بهره و سایر عوامل مالی)

نکته: با توجه به این سیستم‌ها می‌توانید از سرمایه و کسب‌‌و‌کار خود در برابر نوسانات بازار و ریسک‌های احتمالی موجود محافظت کنید.

اندازه گیری و بررسی عملکرد مالی

با اندازه‌گیری عملکرد مالی در کسب و کار امکان بهبود عملکرد، کسب اطلاعات دقیق‌تر در زمینه وضعیت مالی و اتخاذ تصمیمات مهم به راحتی فراهم می‌شود. در ادامه به مهم‌ترین و اساسی‌ترین ابزارهای کاربردی در اندازه‌گیری عملکرد مالی اشاره خواهیم داشت.

• سیستم‌های اطلاعاتی مدیریت (کاربردی در زمینه اندازه‌گیری و پیش‌بینی عملکرد مالی، نمایش ارتباطات میان اجزای مختلف ترازنامه و صورت سود و زیان)
• شاخص یا نسبت‌های مالی (کاربردی در بررسی عملکرد مالی کسب‌وکار و مقایسه آن با سال‌های گذشته بر اساس ترازنامه، صورت سود و زیان و ..)
• صورت سود و زیان (نشان دهنده درآمدها، سود یا زیان ناخالص و نهایی، هزینه‌ها در یک دوره زمانی مشخص به منظور ارزیابی عملکرد مالی و اتخاذ تصمیمات مناسب برای افزایش سود و کاهش ضرر)
• ترازنامه (نشان‌دهنده یک نمای کلی از وضعیت مالی کسب‌وکار «مثل: دارایی‌ها، حقوق صاحبان سهام، بدهی‌ها و …»)
• بودجه‌ریزی و برنامه‌ریزی‌های مالی (به منظور تعیین اهداف مالی و بهینه‌سازی استراتژی‌های خود)

نکته: تمامی این موارد می‌تواند چشم‌اندازی از آینده و پیش‌بینی‌های مالی دقیق‌تر برای مدیران به ارمغان بیاورد. مدیران با تعیین سناریوهای مختلف و بررسی تاثیرات آن‌ها بر عملکرد مالی می‌توانند برنامه‌های خود را بر اساس پیش‌بینی‌های خود تنظیم کند.

بودجه سازی

از دیگر پروسه‌های مهم و اساسی در مدیریت سرمایه در کسب‌وکارها می‌توان به بودجه‌سازی اشاره داشت. در این پروسه مدیران می‌توانند هزینه‌ها و درآمدهای خود را برآورد کرده و برنامه‌ریزی‌های دقیق و موثری را به منظور استفاده از منابع مالی داشته باشند. این کار می‌تواند سبب استفاده بهتر و بهینه‌تر از منابع مالی و اتخاذ تصمیمات مدیریتی صحیح‌تر شود. در ادامه به اقدامات لازم جهت بودجه سازی اشاره خواهیم داشت.

• تعیین اهداف (مشخص کردن اهداف و انتظارات کسب‌وکار «مثل: افزایش فروش، بهبود نقدینگی، کاهش هزینه‌ها و …»)
• برآورد و محاسبه درآمد (شامل: تعیین قیمت‌ها، تحلیل رقبا، پیش‌بینی فروش در آینده، مطالعه بازار)
• تخمین هزینه‌ها (با بررسی هزینه‌های تولید، تامین مواد اولیه، نیروی انسانی، بازاریابی و …)
• مقایسه با سابقه و عملکرد مالی گذشته (با این کار علاوه بر تخمین دقیق‌تر میزان درآمد و هزینه‌ها، می‌توانید تصمیمات بهتری به منظور بهبود عملکرد کسب‌وکار بگیرید.)
• بهره‌گیری از نرم‌افزارهای بودجه‌سازی (به منظور سهولت و دقت برآورد درآمد و هزینه‌ها و تحلیل و پیگیری عملکرد در طی زمان)
• تعیین بودجه نهایی (امکان تعیین بودجه نهایی با ترکیب برآوردهای درآمدی و هزینه‌ها متناسب با اهداف و شرایط بازار فراهم می‌شود)

نکته: مقایسه عملکرد واقعی با بودجه به منظور اعمال تغییرات و تصحیحات مورد نیاز در بودجه اهمیت بسیار زیادی دارد. لذا پیش از تعیین بودجه نهایی، پیگیری و ارزیابی‌های لازم در این زمینه را انجام دهید.

پیش بینی مالی

یکی از فرآیندهای مهم در مدیریت سرمایه، پیش‌بینی‌های مالی است. در این فرآیند مدیران می‌توانند درآمد، هزینه‌ها و عناصر مالی مختلف را بری آینده پیش‌بینی کرده و تصمیمات بهتر و موثرتری بگیرند. استفاده از ابزارهای مالی در این شرایط می‌تواند دقت و کارایی پیش‌بینی مالی را به صورت چشمگیری افزایش دهد.

در نتیجه مدیران می‌توانند با اطلاعات دقیق‌تر و کامل‌ترین تصمیمات خود را اتخاذ کنند. در ادامه به اهمیت و مراحل انجام پیش‌بینی مالی می‌پردازیم.

• اهمیت پیش‌بینی مالی (گرفتن تصمیمات بهتر و موثرتر، انتخاب استراتژی های کاربردی، مدیریت ریسک، تحلیل و پیش‌بینی مالی، شناسایی و مدیریت ریسک‌های احتمالی در برابر نوسانات، جذب سرمایه، انجام سرمایه‌گذاری‌های موثرتر، برنامه‌ریزی‌های استراتژیک با توجه به شرایط مالی)
• مراحل پیش‌بینی مالی (جمع‌آوری داده‌ها «درآمد، هزینه‌ها، سرمایه‌گذاری‌ها و …»، تحلیل داده‌ها «نرم‌افزارهای حسابداری، صورت‌های مالی تفصیلی و مدل‌های مالی»، پیش‌بینی درآمد و هزینه‌ها «با بررسی الگوهای گذشته و تاثیر عوامل خارجی»، تهیه بودجه «تعیین و تهیه بودجه سال آینده بر اساس پیش‌بینی‌های مالی «با تخصیص منابع به اقسام مختلف»، برنامه‌ریزی استراتژیک و اتخاذ تصمیمات استراتژیک، پیش‌بینی ترازنامه «به منظور کسب اطمینان از وضعیت مالی سالم کسب‌و‌کار»، ارزیابی نتایج «ارزیابی و مقایسه نتایج با عملکرد واقعی»)

نکته: انجام مراحل پیش‌بینی مالی با ترتیب ذکر شده، می‌تواند از سردرگمی و فراموش کردن برخی موارد مهم جلوگیری کند.

آزمون های استرس به منظور کسب اطمینان از قابلیت مدیریت و پایداری مالی

بسیاری از کسب و کارهای موفق برای کسب اطمینان از قابلیت مدیریت و پایداری در شرایط بحرانی و حداکثر فشار، از آزمون‌های استرس استفاده می‌کنند. در طی این آزمون‌ها، مدیران می‌توانند از عملکرد بهینه سیستم‌ها و فرآیندهای مالی کسب‌و‌کار خود در برابر وقوع رخدادها و چالش‌های مختلف مطمئن شوند.

بسیاری از مدیران با استفاده از این آزمون‌ها می‌توانند در زمینه بهبود عملکرد مالی در شرایط بحرانی و اقدامات مناسب در برابر چالش‌های مالی را پیش‌بینی کنند. در ادامه به آزمون‌های استرس کاربردی در زمینه ابزارهای مالی کسب‌و‌کار می‌پردازیم.

• آزمون تغییر بازار (به منظور ارزیابی مقاومت در برابر رخدادهای ناگهانی و نوسانات بازار و کاهش تاثیرات آن‌ها بر درآمد و سودآوری کسب‌وکار)
• آزمون تغییر نرخ بهره (به منظور ارزیابی تاثیرات تغییرات ناگهانی نرخ بهره بر سودآوری و سایر جنبه‌های مالی)
• آزمون ارز (به منظور ارزیابی تاثیر تغییرات نرخ ارز در کسب‌و‌کارهای بین‌المللی در شرایط مختلف)
• آزمون بدهی (بررسی و ارزیابی نحوه مدیریت بدهی در شرایط بحرانی و تنش، اطمینان از پایداری مالی، تاثیرات افزایش بدهی و پرداخت اقساط)
• آزمون تناوب نقدینگی (تحلیل و ارزیابی نقدینگی مثل کاهش درآمد یا افزایش هزینه در شرایط مختلف و بهبود عملکرد و اجرای برنامه‌های اضطراری)
• آزمون سناریوهای مختلف (به منظور مدیریت تغییرات، رخدادهای بحرانی، تصمیم‌گیری بهینه در شرایط اقتصادی و مالی مختلف)

نکته: بدون شک، با استفاده از این ابزارهای مالی می‌توانید در برابر چالش‌ها و فرصت‌ها مالی، تصمیمات بهتری بگیرید و مدیریت منابع و سرمایه خود را به بهترین شکل انجام دهید.

نکات مهم در مدیریت سرمایه

در زمینه مدیریت سرمایه نکات و فاکتورهای مختلفی وجود دارد که با رعایت آن‌ها می‌توانیم تجربیات بهتری در معاملات خود داشته باشیم. این نکات مهم و اساسی به شرح زیر است:

• از مهم‌ترین ارکان اصلی در مدیریت ریسک می‌توان به تعیین حد ضرر اشاره داشت. شما برای جلوگیری از ضرر و زیان‌های زیاد، حد ضرر خود را مشخص کنید. در بازارهای مالی مختلف با رشد قیمت می‌توانید حد ضرر خود را مطابق با شرایط جدید، به صورت پله‌ای تغییر دهید.
• تعیین حد سود از اهمیت زیادی برخوردار است. دقت داشته باشید که هیچ ارز، سهم و … تا ابد رشد نخواهد کرد. متاسفانه با این وجود برخی از افراد، به دلیل طمع زیاد وارد شرایط نزولی شده و سرمایه و سود خود را از دست می‌دهند.
• قبل از ورود به موقعیت معاملاتی، انتظارات خود از معامله، ریسک و بازدهی آن را تعیین کنید.
• بر اساس اصول سرمایه‌گذاری، حداکثر میزان ریسک در هر موقعیت معاملاتی 3 درصد است.
• در صورت رو به روی با چندین موقعیت معاملاتی، باید حداکثر ریسک قابل تحمل را بین همه آن‌ها تقسیم کنید.

نکته: در نظر داشته باشید که هر چقدر سود بیشتری بخواهید، ریسک بیشتری را باید متحمل شوید.

سوالات متداول

تفاوت مدیریت سرمایه با مدیریت ریسک چیست؟

مدیریت ریسک در واقع بخشی از مدیریت سرمایه به حساب می‌آید. با این تفاوت که در مدیریت ریسک تنها به کاهش خطرات و ریسک‌های احتمالی توجه می‌شود.

آیا مدیریت سرمایه فقط در بازرهای مالی محقق می‌شود؟

مدیریت سرمایه نه تنها در بازارهای مالی، بلکه در کسب‌وکارها و بخش‌های مختلفی از زندگی حائز اهمیت است.

مدیریت سرمایه چیست ؟

مدیریت سرمایه در واقع نوعی استراتژی مالی به منظور تضمین حداکثر بازدهی و کارایی است. معامله‌گران و سرمایه‌گذاران با این استراتژی مالی می‌توانند ریسک‌های احتمالی را کنترل کرده و به تعهدات مالی خود را در مدت زمان کوتاه عمل کنند.

آیا شرکت در دوره آموزش مدیریت سرمایه برای ورود به بازارهای مالی کافی است؟

قطعا شرکت در دوره‌های آموزشی مدیریت سرمایه می‌تواند اطلاعات و مهارت‌های مختلفی را در اختیار شما قرار دهد. ولی برای پیشرفت و پایداری در این بازارها باید اطلاعات خود را به روز نگه داشته و تجربیات و مهارت‌های خود را در طی زمان بهبود ببخشید.