در دنیای ارزهای دیجیتال، اتفاقات و تغییرات مداومی را شاهد هستیم که به سرعت بازار را دچار دگرگونی و تحول می‌کنند. یکی از مسائل مهم و جالب که در حال حاضر در ذهن بسیاری از فعالین حوزه کریپتو وجود دارد، مقایسه بین دو ارز دیجیتال بزرگ، یعنی بیت‌کوین و اتریوم است. آیا اتریوم، به عنوان یک جدی‌ترین رقیب،می‌تواند تهدیدی بر سلطه بیت‌کوین باشد؟ آیا تریوم جای بیت کوین را می‌گیرد؟
بیت‌کوین به عنوان نخستین و پرارزش‌ترین ارز دیجیتال دنیا، بش از یک دهه است که توانسته است جایگاه خود را در بازار به دست آورد. اما با پیشرفت فناوری و ظهور ارزهای دیگر، سوالاتی درباره پایداری و موفقیت بیت‌کوین به وجود آمده است.
در شرایی که اتریوم به عنوان یک ارز دیجیتال با جایگاه دوم، با استفاده از تکنولوژی قراردادهای هوشمند به دنیای ارزهای دیجیتال نفوذ کرده است، این پروتکل توانسته است به چالش‌های بیت‌کوین پاسخ دهد و ویژگی‌هایی جدید و متنوع را به دستگاه ارزهای دیجیتال اضافه کند. بنابراین ذهن بسیاری از افراد به سمت اتریوم معطوف می‌شود و خیلی‌ها عقیده دارند که در سال‌های آینده اتریوم جای بیت کوین را می‌گیرد.
اما اینکه آیا اتریوم می‌تواند به عنوان جایگزین بیت‌کوین در آینده باشد و جایگاه خود را به عنوان ارزی محبوب و پراستفاده تثبیت کند، نیازمند بررسی است. در این مقاله به بررسی و مقایسه ویژگی‌ها، قابلیت‌ها و چالش‌های این دو ارز دیجیتال پرداخته و تلاش خواهیم کرد تا پاسخی جامع برای این سوال فراهم آوریم.
اتریوم چیست؟
برای مقایسه بهتر و بررسی اینکه آیا اتریوم می‌تواند جای بیت‌کوین را بگیرد، در ابتدا لازم است که با این دو ارز دیجیتال آشنا شویم.
اتریوم، که توسط ویتالیک بوترین در سال 2015 ایجاد شد، به عنوان یک ارز دیجیتال با نام توکن‌های اتر (ETH) شناخته می‌شود؛ معادل بیت‌کوین‌های موجود در شبکه بیت کوین که البته بیشتر به منظور ساخت و اجرای برنامه‌های غیرمتمرکز (dApps) مورد استفاده قرار می‌گیرد؛ برنامه‌هایی که کدهایشان در یک شبکه همتابه‌همتا توزیع‌شده ذخیره می‌شوند.
اتریوم نه تنها برای اجرای برنامه‌های غیرمتمرکز استفاده می‌شود، بلکه برای انجام خدماتی نظیر تأیید تراکنش‌ها و اضافه شدن بلاک‌های جدید به بلاک‌چین نیز به کار می‌رود. همچنین در پرداخت هزینه‌های تراکنش و خدمات محاسباتی استفاده می‌شود.
عملکرد اتریوم به طور کلی شبیه به بیت کوین است و این امکان را فراهم می‌کند که برای پرداخت‌های همتابه‌همتا به کار رود. همچنین برای ایجاد قراردادهای هوشمند ضروری است. قراردادهای هوشمند به گونه‌ای عمل می‌کنند که هنگامی که مجموعه معینی از قوانین تعریف‌شده پیش‌فرض برآورده می‌شود، یک خروجی خاص را اجرا می‌کنند.
بیت کوین چیست؟
بیت کوین، که توسط فرد یا گروهی از افراد نامعلوم معروف به ساتوشی ناکاموتو در سال 2009 معرفی شد، یک ارز دیجیتال است که به افراد مختلف امکان ارسال و دریافت پول به صورت جهانی را می‌دهد. این ارز با استفاده از رمزنگاری، امنیت پرداخت‌ها را فراهم می‌کند. یکی از ویژگی‌های مهم بیت کوین حفظ حریم خصوصی افرادی است که از طریق آن پول ارسال یا دریافت می‌کنند و هویت آنها به صورت ناشناس باقی می‌ماند.
در مقایسه با تراکنش‌های بانکی که معمولا هزینه‌های قابل توجهی دارند، هزینه‌های پرداختی به وسیله بیت کوین بسیار کمتر است. این ویژگی این ارز دیجیتال را به یک جایگزین جذاب و کارآمد برای تراکنش‌های الکترونیکی معمولی تبدیل کرده است. می‌دانید که بیت‌کوین رتبه اول ارزهای دیجیتال را به خود اختصاص داده است و بعد از آن اتریوم در جایگاه بعدی قرار دارد.
شباهت‌ها و تفاوت‌های اتریوم و بیت کوین
برای مقایسه بهتر این دو ارز قدرتمند و نزدیکتر شد به پاسخ این سوال که آیا اتریوم می‌تواند جای بیت کوین را بگیرد یا خیر، در ادامه شباهت‌ها و تفاوت‌های این دو ارز را بررسی می‌کنیم.
شباهت‌های اتریوم و بیت کوین
بیت کوین و اتریوم، هر دو در ابتدا از الگوریتم اجماع اثبات کار در بلاک چین‌های خود به‌عنوان روش اعتبارسنجی تراکنش‌ها استفاده می‌کردند که در سال 2023 اتریوم الگوریتم خود را تغیر داد و به الگورتم اثبات سهام کوچ کرد. الگوریتم مشترکی که بین این دو وجود داشت به این شکل عمل می‌کرد که وقتی 51 درصد از گره‌های شبکه توافق می‌کنند که یک تراکنش معتبر است، آن تراکنش به طور دائم در بلاک چین ثبت می‌شود.
هر دو ارز دیجیتال اتر و بیت کوین، دارای عرضه محدودی هستند. با این حال، مقدار عرضه بیت کوین هرگز بیش از 21 میلیون واحد نخواهد بود، درحالی که اتر با نرخ تورم 4 درصد کار می‌کند و از مکانیزم سوزاندن سکه برای کنترل نرخ انتشار استفاده می‌کند. همچنین با راه‌اندازی اتریوم 2.0، احتمال کاهش تدریجی عرضه اتر وجود دارد.
شباهت دیگری که بین بیت کوین و اتریوم وجود دارد، پذیرش گسترده در جامعه است. هر دو این شبکه‌ها از نظر تعداد کاربران قدرت بالایی دارند و این امر آنها را به دو ارز دیجیتال با ارزش در بازار کریپتو تبدیل کرده است. درحالی که بیت کوین پذیرش سازمانی بیشتری دارد، پایگاه کاربر فعال اتریوم بزرگتر بوده و حجم تراکنش‌های روزانه آن بیشتر از بیت کوین است. این دو رمز ارز به طور گسترده مورد استقبال جامعه قرار گرفته‌اند و با بلوغ صنعت بلاک چین، باید قدرت ماندگاری قوی داشته باشند.
تفاوت‌های بیت کوین و اتریوم
بیت کوین به‌طور موفقیت‌آمیزی برای انجام تراکنش‌های ارزی از یک فرد به فرد دیگر بدون واسطه بانک مرکزی به‌کار می‌رود. در طرف دیگر، اتریوم به‌عنوان یک بلاک چین با هدف عمومی طراحی شده است که از طریق قراردادهای هوشمند و داپ‌ها (dApps) امکان اجرای وظایف بی‌حدوحصری را فراهم می‌کند. اتریوم به انجام عملیات‌های گسترده‌تری امکان می‌دهد و تنها به منتقل‌کننده یا ذخیره‌کننده ارزش مالی محدود نشده است.
اتر می‌تواند به‌عنوان یک ارز دیجیتال استفاده شود، اما هدف اصلی شبکه اتریوم در واقع به کسب درآمد از فعالیت‌های قراردادهای هوشمند اتریوم و dApps متمرکز است.
ارزش بازار بیت کوین حدود سه برابر ارزش بازار اتر است. اتریوم به‌عنوان یک پلتفرم بسیار چندگانه شناخته می‌شود؛ به گونه‌ای که برخی افراد شروع به ذخیره‌سازی بیت کوین خود در بلاک چین اتریوم کرده‌اند (که به عنوان «بیت کوین پیچیده» شناخته می‌شود). اما این امکان وجود ندارد که اتر در بلاک چین بیت کوین نگه‌داشته شود. همچنین بیت‌کوین به‌عنوان جایگزین معتبر برای پول نقد شناخته شده است و اتر هنوز این جایگاه را به‌شکل کامل کسب نکرده است.
نظریه رقابت اتریوم با بیت‌کوین
بر اساس عملکرد و ساختار اتریوم، نظریه‌ای پیش آمده است که بیان می‌کند با تبدیل اتریوم به یک بستر گسترده برای برنامه‌های غیرمتمرکز و هوش مصنوعی، این ارز دیجیتال قادر است نقشی مانند نفت در دنیای واقعی ایفا کند و امکان دارد در آینده به سرعت جایگزین بیت‌کوین شود. لازم به ذکر است که حتی پس از این تغییرات، بیت‌کوین همچنان می‌تواند کاربران خود را حفظ کند؛ زیرا ویژگی‌های منحصر به‌فردی نظیر امنیت بالای شبکه همچنان اهمیت زیادی برای کاربران دارد. اما نکته مهم این است که آیا اتریوم می‌تواند جای بیت کوین را بگیرد یا خیر؟ در ادامه بررسی می‌کنیم.
فلیپنینگ اتریوم (Flippening)
اصطلاح «فلیپنینگ» به تغییر جایگاه بیت‌کوین و اتریوم در بازار کریپتو اشاره دارد؛ به این معنا که اتریوم در تلاش است سبقت را از بیت‌کوین بگیرد و به عنوان برترین ارز دیجیتال از نظر ارزش بازار به شمار آید.
با اینکه افزایش ارزش بازار اتریوم یکی از شرایط ضروری فلیپنینگ است اما به تنهایی کافی نیست. متخصصان بر این باورند که عواملی همچون حجم تراکنش‌ها و تعداد آدرس‌های فعال نیز باید در تغییر جایگاه این دو ارز مورد توجه قرار گیرد. نکته جالب اینجاست که اتریوم در بازه‌هایی از زمان، نه تنها در افزایش ارزش بازار، بلکه از نظر حجم تراکنش‌ها و تعداد آدرس‌های فعال نیز موفق به پیشروی نسبت به بیت‌کوین شده است.
میزان تسلط اتریوم بر بازار ارزهای دیجیتال
تاکنون هیچ شاخصی نتوانسته است میزان سلطه اتریوم بر بازار کریپتو را به‌طور کامل ارائه دهد. از شاخص تسلط یا دامیننس برای این کار استفاده می‌شود تا سهم اتریوم از کل بازار کریپتو را اندازه‌گیری کند. سطح بیشترین تسلط اتریوم در بازار، به 25.32 درصد در سال 2017 رسیده است.
در دوران طلایی این ارز دیجیتال، بسیاری از ارزهای آلت‌کوین مبتنی بر اتریوم از طریق عرضه اولیه کوین (ICO) معرفی شدند. با این حال، حتی در این دوره رونق، ارزش بازار بیت‌کوین کاهش نیافت و به صدرنشین خود در بازار کریپتو ادامه داد.
به‌روزرسانی‌های شبکه بیت‌کوین نظیر تپروت (Taproot) به بهبود حریم خصوصی و افزایش بازدهی کمک کرده‌اند و این به همراه پدیده هاوینگ (Halving) که استخراج بیت‌کوین را سخت‌تر و کمیاب‌تر کرده، باعث افزایش محبوبیت بیت‌کوین شده است.
با این وجود، با شدت یافتن شرایط اقتصادی جهان و وقوع فاجعه‌هایی مانند ورشکستگی و سقوط پروژه‌هایی همچون Terra Luna و از دست دادن صرافی FTX، تا اواخر فوریه 2023، تسلط اتریوم بر بازار به حدود 19.32 درصد افت کرده است.
این مسئله باعث شده سرمایه‌گذاران مجددا در مورد اینکه آیا اتریوم قدرت کافی را دارد تا بیت‌کوین را پشت سر بگذارد یا خیر، تردید کنند.
آیا امکان اتفاق افتادن فلیپنینگ و تغییر جایگاه بیت‌کوین و اتریوم در بازار کریپتو وجود دارد؟
هنوز هم بسیاری از کارشناسان با اطمینان معتقدند که فلیپنینگ به زودی رخ خواهد داد و اتریوم می‌تواند جایگاه بیت کوین را بگیرد. این اعتقادات بر پایه دلایل گوناگونی استوار است و نشان‌دهنده این موضوع است که اتریوم و بیت‌کوین به‌زودی جایگاه خود در بازار را از نظر ارزش بازار به هم خواهند داد.دلایلی که برخی از این کارشناسان برای این ادعا ارائه می‌دهند، به شرح زیر است:
طلای دیجیتال و نفت دیجیتال
بیت‌کوین با عنوان «طلای دیجیتال» شناخته می‌شود؛ زیرا مانند طلا، به عنوان یک پناهگاه در مقابل نوسانات شدید بازار در نظر گرفته می‌شود. در حالی که این ویژگی بیت‌کوین را به عنوان یک ابزار مقاوم در برابر تغییرات قیمت دارایی‌های سنتی و تورم اقتصادی معرفی کرده، اتریوم هم به عنوان «نفت دیجیتال» شناخته می‌شود. دلیل این موضوع نیز در وسعت کاربرد قراردادهای هوشمند مالی غیرمتمرکزی مبتنی بر اتر نهفنه است.
مکانیسم توکن‌سوزی اتریوم
هر بار که کاربر در تراکنش‌های قرارداد هوشمند شرکت می‌کند، توکن اتر را سوزانده و از گردش خارج می‌کند. این مکانیسم به کنترل تورم و حفظ ارزش اتریوم کمک می‌کند و به افزایش بازار این ارز دیجیتال در طول زمان کمک می‌کند. در نتیجه، افزایش محبوبیت اتریوم در روندهای صعودی، منجر به افزایش تراکنش‌ها و سوزاندن توکن‌های بیشتر خواهد شد، که به‌طور طبیعی به افزایش ارزش بازار این ارز دیجیتال خواهد انجامید.
هاوینگ سه‌گانه اتریوم
یکی دیگر از دلایلی که احتمال اینکه اتریوم بتواند جایگاه بیت کوین را بگیرد بیشتر می‌کند، هاوینگ‌های سه‌گانه اتریوم است.
یکی از اصطلاحات مهم در دنیای بلاک‌چین، پدیده هاوینگ است که در بیت‌کوین هم دیده می‌شود و در واقع در اثر آن، هر چهار سال یکبار، پاداش استخراج بیت‌کوین به نصف کاهش می‌یابد.
این اقدام باعث حفظ کمیابی بیت‌کوین و کنترل تورم آن می‌شود. اما ممکن است کمتر فردی آگاه باشد که اتریوم نیز یک پدیده هاوینگ مشابه با بیت‌کوین دارد.
با کامل شدن مهاجرت اتریوم به مکانیسم اجماع اثبات سهام (POS)، پیش‌بینی می‌شود که میزان انتشار توکن اتر بیش از 80 درصد کاهش یابد.
این کاهش چشمگیر معادل سه بار هاوینگ بیت‌کوین است که در طی 12 سال اتفاق می‌افتد، از این رو این پدیده در اتریوم به «هاوینگ سه‌گانه» مشهور است. این کاهش قابل توجه چطور رخ می‌دهد؟
نحوه هاوینگ اتریوم و افزایش ارزش آن
همزمان با توکن‌سوزی، هاردفورک لندن (که به عنوان یکی از هاردفورک‌های معروف اتریوم شناخته می‌شود) هزینه گس (Gas) را نیز تغییر داد. قبل از این هاردفورک، هزینه گس اتریوم بر اساس سرعت انجام تراکنش تعیین می‌شد؛ به این معنی که کاربران با پرداخت مبالغ بیشتر می‌توانستند تراکنش‌های خود را به سرعت بیشتری انجام دهند.
در هاردفورک لندن، کاربران ملزم به پرداخت کارمزد پایه هر بلاک می‌شوند و این اقدام باعث می‌شود که سودی که به ماینرها پیش‌تر می‌رسید، حالا سوزانده شود. توکن‌سوزی نیز باعث می‌شود تعداد توکن‌های در گردش کاهش یابد و فشارهایی برای کاهش ارزش توکن اتر ایجاد گردد. همانطور که می‌دانید، فرآیند انتخاب نودهای اعتبارسنج در پلتفرم‌های مبتنی بر اثبات سهام با اثبات کار (PoW) به شدت متفاوت است.
در اثبات کار، افراد با سخت‌افزار و قدرت محاسباتی بیشتر، می‌توانند بیشترین تعداد بلاک را استخراج کنند و پاداش آنها افزایش می‌یابد.
در پلتفرم‌های مبتنی بر اثبات سهام، مانند اتریوم، نودها (Node) بر اساس میزان دارایی متعهد شده به شبکه پاداش می‌گیرند. به‌این‌ترتیب هرچه میزان دارایی سپرده‌گذاری شده بیشتر باشد، میزان پاداش هر نود نیز بیشتر خواهد بود.
ازآنجایی‌که ادغام بیکن چین (Beacon Chain) در شبکه اصلی اتریوم کامل شده و حالا این پلتفرم کاملا مبتنی بر اثبات سهام است، نودهایی که تمایل به تبدیل به اعتبارسنج شوند باید حداقل 32 توکن اتر سپرده‌گذاری کنند تا بتوانند از پاداش بهره‌مند شوند. هرچه میزان اتر سپرده‌گذاری شده بیشتر باشد، میزان اتری که سوزانده شده و از چرخه خارج می‌شود هم بیشتر خواهد شد.
نتیجه‌گیری (آیا اتریوم می‌تواند جای بیت کوین را بگیرد؟)
در حالت کلی، با توجه به روند مستمر در به‌روزرسانی‌های شبکه اتریوم، به نظر می‌رسد احتمال فلیپنینگ نیز با افزایش هرچه بیشتر به وجود خواهد آمد. تا فوریه 2023 و با گذشت بیش از نیمی از پروژه‌های ارتقای اتریوم، این ارز دیجیتال موفق به اختصاص یک‌سوم ارزش بازار شده است.
با این حال، در صورتی که نقشه راه اتریوم به طور کامل پیش برود و قیمت آن به مسیر صعودی ادامه دهد، احتمالا اتریوم قادر خواهد بود که جایگاه بیت‌کوین را از او بگیرد و تأثیر قابل توجهی را بر بازار کریپتو اعمال کند.
دیدگاه خود را نسبت به این مطلب برای ما ارسال کنید
ارسال دیدگاهدیدگاه های کاربران